با تامل در تحلیل فرایندها مشاهده میکنیم که برای مدلسازی فرآیند علاوه بر فعالیتها، شاخهها و رویدادها نیازمند علایمی میباشیم که بتوانند تصمیمگیری را در فرآیند نشان دهند. بدین منظور درگاه های تصمیم گیری یا GateWayها معرفی میشوند.
یک درگاه تصمیمگیری با علامت لوزی مشخص میشود و و راههای پیشروی فرآیند را انتخاب میکند. درگاههای تصمیمگیری شامل انواع مختلفی میباشد که در ادامه به تفصیل در رابطه با ویژگیهای هریک شرح داده شده است.
Exclusive Gateway
درگاه تصمیمگیری Exclusive در شکل زیر نشان داده شده است. این درگاه برای مواردی کاربرد دارد که میخواهیم از بین راههای پیش رو یک و تنها یک راه را انتخاب کنیم.
همانطورکه قبلا نیز اشاره کردهایم به هرکدام از علایم میتواند چندین شاخه وارد و یا چندین شاخه از آن خارج شود؛ درگاههای تصمیمگیری نیز از این قاعده مستثناء نیستند و از این ویژگی برای آنها علاوه بر انتخاب راههای خروجی جهت جمع کردن راههای ورودی و همگامسازی نیز استفاده میشود.
درگاه تصمیمگیری Exclusive هیچ شرطی را در ورود شاخهها به آن اعمال نمیکند، بدین معنا که هرکدام از شاخههای فعال که زودتر به آن برسد از درگاه ورودی آن عبور میکند. اما درگاه خروجی این Gateway فقط یک شاخه خروجی را فعال میکند و به عنوان شاخه خروجی جریان فعال از آن عبور میکند.
به عنوان مثال در شکل زیر اگر در ابتدا جریان فعال از Task 4 عبور کند و به درگاه برسد، از آن عبور میکند و یکی از شاخههای Task 1، Task 2 و Task 3 را انتخاب کرده و فعال میکند. اگر هم بعد از آن جریان فعال Task 5 برسد، آن نیز از درگاه عبور میکند و یکی از شاخههای Task 1، Task 2 و Task 3 را فعال میکند.
یک مثال عملی
مثلا برای این Gateway میتواند مرحله ثبت و تایید درخواست در فرآیند مرخصی باشد. در فرآیند مرخصی ابتدا درخواستکننده در فعالیت ثبت درخواست، درخواست مرخصی خود را ثبت و ارسال میکند. سپس کار به مدیر شخص ارسال میشود. مدیر در فعالیت بررسی درخواست، مرخصی را تایید و یا رد میکند. بنابراین بعد از فعالیت بررسی درخواست یک درگاه Exclusive میگذاریم تا یکی از راههای تایید و یا رد انتخاب شوند.
در این بخش از سری آموزشهای مدلسازی فرایند به معرفی درگاه های تصمیم گیری یا GateWayها و اهمیت آنها پرداختیم. همچنین یک نمونه از این درگاهها را معرفی کردیم. در جلسات بعد به معرفی تعدادی دیگر از این درگاهها خواهیم پرداخت.
سری مقالات آشنایی با علائم استاندارد BPMN:
- جلسه اول: آشنایی با BPMN
- جلسه دوم: آشنایی با علائم استاندارد زبان BPMN
- جلسه سوم: فعالیت یا Task در زبان BPMN چیست؟
- جلسه چهارم: شاخه یا Flow در زبان BPMN چیست؟
- جلسه پنجم: رویداد یا Event در زبان BPMN چیست؟
- جلسه ششم: رویداد یا Event – رویدادهای آغازین
- جلسه هفتم: رویداد یا Event – رویدادهای پایانی
- جلسه هشتم: رویداد یا Event – رویدادهای میانی
- جلسه نهم: درگاههای تصمیمگیری یا Gatewayها
- جلسه دهم: درگاههای تصمیمگیری – Inclusive Gateway
- جلسه یازدهم: درگاه های تصمیمگیری – Parallel Gateway
- جلسه دوازدهم: درگاههای تصمیمگیری – Event-Based Gateway
- جلسه سیزدهم: محدوده یا Pool در زبان BPMN چیست؟
- جلسه چهاردهم: بخش و فاز در فرآیندها چه مفهومی دارند؟
دوستان عزیزی که علاقهمند به دریافت این آموزشهای مدلسازی فرایندها از طریق گوشی موبایل خود هستید میتوانند از طریق کانال تلگرام آکادمی BPM این آموزش ها را دنبال کنید.